Илимпоздор H5N1 куш тумоосу вирусунун коркунучунан эскертишет, бул вирус жапайы жана үй канаттууларынын арасында кеңири жайылган. 2024-жылы вирус канаттуулардан тышкары АКШдагы бодо малдарга жана Монголиядагы жылкылардын арасында да кездешти.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди IFLscience
Бул адамдар арасында жугуу учурларынын көбөйүшүнө алып келди. Бул жылы АКШда 61 адам инфекция жуктуруп, негизинен фермерлер жана чийки сүт ичкендер жабыркаган. Азырынча H5N1 адамдан адамга жукпайт, себеби вирус канаттуулардын клеткаларына ылайыкталган.
Бирок, вирус мутацияланып, адамдар арасында оңой жуга башташы мүмкүн. Изилдөөлөр бир гана мутация вируска адамдан адамга жугуу жөндөмдүүлүгүн бере аларын көрсөттү.
Өлүм көрсөткүчү 30 пайызга жеткен бул вирус пандемияга айланса, тез аракет көрүү зарыл болот. Улуу Британия сыяктуу өлкөлөр тобокелдиктерди азайтуу үчүн миллиондогон доза вакциналарды сатып алууда.
Бул вирус адамдардын ден соолугун гана эмес, экономикага жана азык-түлүк коопсуздугуна да коркунуч туудурат. Канаттуулар жана бодо мал арасында оорунун жайылышы азык-түлүк чынжырчасына жана жаныбарлардын бакубаттуулугуна доо кетириши мүмкүн.
Бул инфекцияга каршы күрөшүү үчүн олуттуу ресурстар талап кылынат. Жаныбарлардын, чөйрөнүн жана адамдардын ден соолугун байкоо бул сыяктуу коркунучтарды өз убагында аныктоого жана алдын алууга шарт түзөт.
Куш тумоосу көйгөйү «Бирдиктүү ден соолук» концепциясынын маанилүүлүгүн дагы бир жолу көрсөтүүдө. Бул концепция адамдардын, жаныбарлардын жана жаратылыштын тыгыз байланышына көңүл бурат.
Ошол эле учурда окумуштуулар жана медиктер ВИЧ, безгек жана кургак учук сыяктуу ооруларга каршы күрөшүүнү улантууда. Өз убагында кабыл алынган чаралар жаңы коркунучтарды алдын алуу менен бирге, учурдагы көйгөйлөрдү да жөнгө салууга жардам берет.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, отундун кычырашынын сыры, эмне үчүн алар отто «ырдайт».