The Conversation маалыматына ылайык, күн сайын витамин D ичүү теломерлердин — хромосомалардын учундагы карыюу процесси менен байланышкан бөлүктөрүнүн — кыскарышын жайлатышы мүмкүн. Күнүнө 2000 эл аралык бирдикти колдонгон адамдардын теломерлери плацебо алган топко салыштырмалуу жакшыраак сакталып калган. Бул жыйынтык «күн витамининин» организмдин ден соолугун узак убакытка колдоодогу ролуна болгон кызыгууну арттырды, жазат InoZpress.
Витамин Dнин коргоочу таасири
Теломерлер ДНКны клетка бөлүнгөн сайын жабыркоодон сактаган «капкак» сыяктуу иштейт. Ар бир жаңы бөлүнүүдө алар кыскарып, акыркы чекке жеткенде клетканын бөлүнүү мүмкүнчүлүгү жоголот. Теломерлердин бат кыскарышы рак, жүрөк-кан тамыр оорулары жана артрит сыяктуу коркунучтуу дарттар менен байланышкан.
Витамин Dнин оң таасири анын сезгенүүгө каршы касиети менен түшүндүрүлөт. Сезгенүү процесстери теломерлердин бузулушуна негизги себептердин бири болуп эсептелет. Ошондуктан бул витаминди үзгүлтүксүз колдонуу айрыкча улуу курактагы адамдар үчүн кошумча коргоочу фактор боло алат.
Ден соолукка тийгизген жаңы таасирлери
АКШнын Огаста университетинде өткөн беш жылдык изилдөөгө орточо жашы 65 болгон миңден ашуун адам катышкан. Витамин D кабыл алган адамдардын теломерлери башка топко салыштырмалуу 140 база жупка узунураак сакталган. Муну он жылда болжол менен 460 база жупка кыскаруу нормасы менен салыштырганда, бул көрсөткүч маанилүү деп эсептелет.
Мындай тыянактар мурдагы илимий иштерди да бекемдейт. Алар витамин Dнин клетканын карышына таасирин тийгизерин көрсөткөн. Ошондой эле сезгенүүгө каршы заттарга бай Жер Ортолук деңиз диетасы теломерлердин узунураак болушу менен байланышкан.
Жашыруун коркунучтар жана чектөөлөр
Айрым адистер өтө узун теломерлер айрым оорулардын пайда болуу коркунучун жогорулатышы мүмкүн экенин эскертишет. Бул дагы оптималдуу узундук бар экенин, бирок ал толук изилдене электигин билдирет. Ошондуктан кошумчаларды колдонууда сактык талап кылынат.
Дагы бир талаштуу жагдай — дозасы. Изилдөөдө күнүнө 2000 эл аралык бирдик колдонулган, бирок расмий сунуштарда ар кандай жаш курактагы адамдар үчүн 600–800 бирдик көрсөтүлгөн. Айрым маалыматтар болсо 400 бирдик эле суук тийүүдөн сактай аларын айтат.
Жаштыкты сактоодо жашоо образынын мааниси
Кубанткан жыйынтыктарга карабастан, адистер витамин D ден соолукту сактоонун негизги факторлорун алмаштыра албайт деп белгилешет. Тең салмактуу тамактануу, үзгүлтүксүз кыймыл, толук кандуу уйку, тамекиден баш тартуу жана стрессти көзөмөлдөө клеткалардын ден соолугун сактоодо негизги шарт бойдон калууда.
Ошентсе да, витамин D жетишсиздиги бар же сөөк ооруларынын коркунучу жогору адамдар үчүн бул кошумчалар негиздүү тандоо бойдон калууда. Алар иммундук системаны бекемдеп, кальцийдин сиңишин жакшыртат жана улгайган куракта организмди чыңдайт.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, социалдык тармактарда жаңы тренд тарады — «кортизол коктейлдери» деп аталган суусундуктар.
