Карылык көп учурда жай жүрүүчү процесс катары эсептелет, бирок изилдөөчүлөр адам өмүрүндө эки чоң өзгөрүү мезгили бар экенин аныкташты. Биринчиси 44 жаштын тегерегинде, экинчиси 60 жашта пайда болот. Окумуштуулар молекулярдык өзгөрүүлөрдү изилдеп, дал ушул жаш курагында организмде кескин өзгөрүүлөр болорун байкашкан. Тактап айтканда, жүрөк-кан тамыр оорулары, бөйрөк функциясынын начарлашы жана теринин карылыгы ушул эки баскычта тездейт.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Science Alert
Изилдөө 108 чоң кишинин анализдерине негизделген, алар бир нече жыл бою үзгүлтүксүз биологиялык үлгүлөрдү тапшырып келишкен. Жалпысынан 135 239 молекулалык көрсөткүч изилденип, алардын арасында РНК, белоктор, липиддер жана микроорганизмдер изилденген. Окумуштуулар 81 пайыз катышуучулардын организминде эки курч өзгөрүү мезгили болгонун аныкташкан.
Орточо эсеп менен ар бир адам 47 анализ тапшырган, ал эми эң узак изилденген адам 367 анализ берген. Жалпы маалыматтардын саны 246 миллиарддан ашып, бул организмдин карылыкка карата реакциясын түшүнүүгө мүмкүнчүлүк берди. Биринчи карылык секириги 40 жаштан ашканда пайда болуп, липиддердин алмашуусунда, кофеин жана спирт ичимдиктерин сиңирүүдө өзгөрүүлөр болот.
Мындан тышкары, жүрөк-кан тамыр оорулары жана тери менен булчуңдардын начарлашы байкалат. Экинчи секирик 60 жашта болуп, углеводдор менен кофеиндин алмашуусу, бөйрөктүн иштеши жана иммундук система начарлайт. Бул өзгөрүүлөр аялдардын менопауза мезгилине байланыштуу болушу мүмкүн деп ойлошкон, бирок эркектерде да так ушундай өзгөрүүлөр байкалгандыктан, башка факторлор дагы роль ойной турганы белгилүү болду.
Бул изилдөөдө 25 жаштан 70 жашка чейинки гана адамдар каралгандыктан, дагы кеңири масштабдагы эксперименттер талап кылынат. Бирок алынган маалыматтар адам организминин карылыгы тууралуу түшүнүктү кеңейтип, келечекте жаштыкты узартуунун жаңы жолдорун иштеп чыгууга жардам берет. Изилдөө Nature Aging журналына жарыяланган жана илимий чөйрөдө чоң кызыгуу жаратууда.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, эмне үчүн Европада ар бир алтынчы адам 70 жашка жетпей каза болот.
