Жетиштүү көлөмдө белок керектөө организм үчүн жаш курактан жана физикалык активдүүлүк деңгээлинен көз карандысыз маанилүү ролду ойнойт. Белок булчуң массасын сактоо үчүн улгайган адамдарга да, булчуңдарын чыңдоону көздөгөн спортчуларга же дайыма машыгып жүргөндөргө да зарыл. Ошондой эле анын мааниси салмак азайтуу дарыларын колдонгон адамдар үчүн да жогорулайт. Белоктун пайдасы жана илимий далилдер тууралуу Lechia-Gdansk кенен баяндады, жазат InoZpress.
Белок салмакты жөнгө салууга жана чыдамкайлыкты жогорулатууга гана эмес, мээнин иштешине жана психоэмоционалдык абалга да таасир этет. Анын жетиштүү көлөмдө рациондо болушу когнитивдик функцияларды жакшыртып, тынчсызданууну азайтып, тоюу сезимин күчөтөт. Бул фактылар белокко бай диета менен жашоо сапатынын ортосунда түз байланыш бар экенин далилдеген илимий изилдөөлөр менен ырасталган.
Белок ачкачылыкты азайтат
Белокту колдонуу табитти басаңдаткан гормоналдык процесстерди ишке киргизет. Бул таасир тамак жегиң келбей калышына, азыраак тамактанууга жана тоюу сезиминин узакка созулушуна алып келет. Белокко бай азыктар ашказандын бошошун жайлатат жана тоюу сезимин узартат, бул ашыкча тамактануунун алдын алууда өзгөчө маанилүү.
Изилдөөлөр көрсөткөндөй, белок организмде табитти көзөмөлдөгөн гормондорду бөлүп чыгарат. Ошентип, организм энергияны узак убакытка чейин сактап калат, бул белокту салмагын көзөмөлдөөнү каалагандар жана кандагы кант деңгээлинин өзгөрүшүн алдын алгысы келгендер үчүн маанилүү компонент кылат.
Белок зат алмашууну тездетет
Белокту сиңирүүгө май менен углеводго караганда көбүрөөк энергия сарпталат. Белок үчүн диеталык термогенез 20–30% түзөт, ал эми май үчүн 3%дан ашпайт, углеводдор үчүн болжол менен 10%. Бул белокко бай рацион организмдин эс алып жаткан абалында да көбүрөөк калория сарпталарын билдирет.
Белок булчуң массасын сактоодо да маанилүү роль ойнойт, ал негизги алмашуунун ылдамдыгына түздөн-түз таасир этет. Белок жетишсиз болгондо организм энергия алуу үчүн булчуңдарды бузат, бул болсо зат алмашуунун деңгээлин төмөндөтөт. Ошондуктан белокту үзгүлтүксүз колдонуу алмашуу процесстеринин активдүүлүгүн колдоп турат.
Белок булчуңдарды чыңдайт жана сактайт
Физикалык жүктөмдөрдөн кийин белок булчуң ткандарын калыбына келтирүү жана өсүш үчүн зарыл. Рациондо анын жетиштүү көлөмдө болушу машыгуулар менен айкалышканда күчтү жана чыдамкайлыкты өнүктүрүүгө көмөктөшөт. Белокту машыгуудан кийин колдонуу булчуң гипертрофиясын стимулдаштырууда өзгөчө эффективдүү.
Калориясы төмөн диетада да белок организмди энергия үчүн булчуңдарды эмес, майды колдонууга мажбурлайт. Ошондуктан белоктун оптималдуу деңгээлин сактоо ткандардын бузулушун алдын алып, физикалык форманы диета шартында да кармап турууга жардам берет.
Белок маанайды жакшыртат
Илимий маалыматтар белокко бай рацион тынчсызданууну жана депрессияны азайтаарын ырастайт. Бул белок углеводдордун сиңишин жайлатып, эмоционалдык абалга таасир эткен гормондордун — дофамин жана норэпинефриндин бөлүнүп чыгышын стимулдаштыруусу менен байланыштуу.
Мунун аркасында адам өзүн сергек сезет, көңүл топтоо жөндөмү жогорулайт жана стресске туруктуулугу күчөйт. Белокко бай диета физикалык гана эмес, психоэмоционалдык ден соолук үчүн да маанилүү.
Белок когнитивдик функцияларды колдойт
Жаш өткөн сайын когнитивдик төмөндөө коркунучу көбөйөт, жана аны алдын алууда белок маанилүү роль ойнойт. Изилдөөлөр жетиштүү белок керектөө эс тутумду жана көңүл топтоо жөндөмүн жакшыртарын көрсөтөт.
Белоктун булагы да өзгөчө мааниге ээ. Айрыкча балык, креветка жана канаттуулардан алынган жаныбарлык белок мээнин картаюусун жайлатат. Ошол эле учурда рациондо өсүмдүктүк белоктун ашыкча үлүшү когнитивдик төмөндөөнүн ылдамдыгы менен байланыштуу болушу мүмкүн.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, 40 жаштан кийин скручиванияга караганда корду тезирээк чыңдаган 5 көнүгүү.
