Психологиялык изилдөөлөр көрсөткөндөй, перфекционизм менен адамдын өзүн “жаман” сезиши тыгыз байланышта. Бул абал адам өзүн моралдык жактан жетишсиз деп эсептегенде пайда болот. Мындай ой жүгүртүү адамдын эмоциялык жана социалдык жүрүм-турумуна олуттуу таасир тийгизет. Перфекционисттер көп учурда өздөрүнүн жетишкендиктерине карабай, өзүн күнөөлүү жана жетишсиз сезишет.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Psychology Today
“Жаман адам болуу” деген түшүнүк реалдуу күнөөлөргө эмес, ички стандарттарга негизделет. Адам чарчап калганда, дем алууга муктаж болгондо же бир ишти бүтүрө албай калганда да өзүн терс кабылдайт. Бул ойлор, адатта, коомдогу жогорку моралдык күтүүлөрдөн жана өзүнүн ички талаптарынан келип чыгат. Натыйжада, адам дайыма өзүн актап, жакшы көрүнүүгө аракет кылат.
Перфекционисттик моралдык система кандай иштейт
Перфекционисттер дүйнөнү “жакшы” жана “жаман” деген экиге бөлүп кабыл алышат. Алар үчүн моралдык таза болуу – бул ар дайым туура чечим кабыл алуу дегенди билдирет. Бирок турмуштагы кырдаалдар көп учурда бир эле эрежеге баш ийбейт. Ар кандай адамдардын ар түрдүү сезимдери жана муктаждыктары бар.
Мындай мамиле менен адам башкалардын эмоцияларын жана абалын эске албай калат. Перфекционизм менен жашаган адам өзүн гана идеалга жеткирүүгө аракет кылып, айланасындагы адамдар менен байланыштан алыстайт. Бул болсо өз ара түшүнүшүүнү жана чыныгы жакындыкты жоготууга алып келет.
Жакшы болууга умтулуу эмнеге алып келет
Моралдык жактан “жакшы адам” болууга болгон ашыкча аракет көп учурда тескери натыйжа берет. Перфекционисттик ой жүгүртүү менен адам башкаларга карата чыныгы көңүл буруу жөндөмүн жоготот. Ал адамдардын конкреттүү муктаждыктарын эмес, өзүнүн моралдык идеалдарын жетекчиликке алат.
Мындай адамдар үчүн чыныгы маселелерди көрүү кыйын. Алар өзгөлөрдү ыраазы кылуу үчүн өзүн кыйнап, чыныгы каалоолорун жашырып жашашат. Натыйжада, бул аларга гана эмес, жакындарына да терс таасир этет. Идеалга жетем деп аракет кылуу – адамды эмоционалдык чарчоого жана социалдык обочолонууга жеткирет.
Өзүн дайыма көзөмөлдөө эмне үчүн чарчатат
Перфекционист адам дайыма өзүнөн жогорку стандарттарды күтөт. Ар бир кыймылы, ар бир сөзү үчүн ал өзүн сынга алат. Ошентип, адам ички тынчтыкты эмес, коркуу жана күмөн менен жашап калат. Анын ою боюнча, айланадагылар ар дайым аны байкап, ката кетирсе, жаман көрүп калышат.
Мындай ишеним адамды чыныгы өзүн көрсөтүүдөн тыйып коёт. Ал сырткы дүйнөгө туура көрүнгөнү менен, ички дүйнөсүндө чырмалышкан сезимдер жана чарчоо жашайт. Бул эмоционалдык жүк адамдын жыргалчылыгына жана социалдык байланыштарына терс таасирин тийгизет.
Чыныгы адамдык байланыш үчүн эмнени түшүнүү керек
Перфекционисттер көп учурда башкалардын чыныгы күтүүлөрүн туура баалай алышпайт. Алар идеалдуу болууга аракет кылышат, бирок көпчүлүк адамдар чынчылдыкты жана табигый мамилени жогору баалашат. Идеал болом деген аракет — көп учурда башкаларга салкын мамиле катары кабыл алынат.
Илимий маалыматтар көрсөткөндөй, жогорку стандарттарга жетүүгө аракет кылуу адамды жакшы кылбайт. Тескерисинче, бул аны башкалардан алыстатып, өзүн өзгөчө жоопкерчиликке байлап салат. Идеалга жетүү эмес, түшүнүү жана башкалардын сезимдерине көңүл буруу адамдык байланыштын негизин түзөт.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, бул металл акыл-эсин сактоого кандай жардам берет.
