Символдор адамдын жүрүм-турумуна таасир этүүчү күчтүү курал болуп саналат, алар биздин аң-сезимибизге терең сиңген архетиптерди ойготот. Алар адамдардын эмоциясын козгойт, иденттүүлүгүн бекемдейт жана кээде автоматтык түрдө реакция кылууга мажбурлайт. Тарыхтагы белгилүү инсандардын өлүмү же зордук-зомбулуктун массалык көрүнүштөрү көбүнчө күчтүү символикалык триггерлер менен байланыштуу. Бул триггерлер медиа аркылуу күчөтүлгөндө, алар коомдук аң-сезимди өзгөртүүгө жөндөмдүү болуп калат.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Psychology Today
Фиксацияланган жүрүм-турум моделдерин жаныбарлардан байкоого болот. Изилдөөлөр көрсөткөндөй, белгилүү бир стимулдар аң-сезимсиз ишке ашырылган реакцияларды пайда кылат. Маселен, илимий эксперименттерде колюшка аттуу балыктын эркеги кызыл түстөгү объектти көргөндө дароо ага кол салары аныкталган. Адамдарда да ушундай механизмдер бар – белгилүү бир символдор, диний белгилер же күндөр адамдардын күтүлгөн реакциясын жаратат. Бул кээ бир кылмышкерлердин символикалык мааниси бар күндөрдү атайын тандап алуусунун себебин түшүндүрөт.
Символдордун таасири көбүнчө тамактануу бузулуусу жана экстремизм сыяктуу көйгөйлөрдө байкалат. Коом таңуулаган сулуулук идеалы адамдарды ден соолугуна зыян келтирүүчү аракеттерге түртүшү мүмкүн. Ошондой эле радикалдык топтордо символдор зордук-зомбулукту актоо үчүн колдонулат – террористтер же экстремисттер өздөрүн «ыйык милдетти аткаруучу» катары көрүп, кылган иштерин туура деп эсептешет. Бул колюшканын кызыл түскө реакция кылганындай эле, адамдар да идеологиялык триггерлерге карата автоматтык жооп кайтара алат.
Усиленген символикалык триггерлердин жана фиксацияланган жүрүм-турум механизмдеринин иштөө принциптерин түшүнүү коркунучтуу сценарийлердин алдын алууга жардам берет. Символдор коомду оң же терс тарапка багыттай турган күчкө ээ болгондуктан, аларды социалдык прогресске багыттоо мүмкүн. Бул жааттагы изилдөөлөр, зыяндуу символикалык триггерлерди азайтуу жана позитивдүү жүрүм-турум моделдерин түзүү боюнча жаңы стратегияларды иштеп чыгууга өбөлгө түзүүдө.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, расизм балдардын психикалык саламаттыгына кандай таасир этет жана ата-энелер эмне кыла алат.