Франциянын түштүгүндөгү Орняк-3 үңкүрүндө археологдор 270 миң жыл мурун неандерталдар же алардын аталары колдонгон болушу мүмкүн болгон костёр издерин табышты. Бул табылга адамдар отту башкарууну мурда ойлогондон алда канча эрте өздөштүргөнүн көрсөтүүдө.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди IFLscience
Үңкүрдөн табылган күйүктүн калдыктары отту миң жыл бою үзгүлтүксүз колдонуп келишкенин далилдейт. Мунун негизинде отту пайдалануу убактысы 25 миң жылга эрте жылдырылды. Изилдөөчүлөр сажыны даталоонун заманбап фулигинохронология ыкмасын колдонушкан, бул алардын так курагын аныктоого мүмкүндүк берди.
Буга чейин отту системалуу колдонгон байыркы далилдер Испаниядан табылган жана 245 миң жыл деп бааланган. Орняк-3 үңкүрүндөгү очоктордун терең жайгашуусу алардын табигый жол менен пайда болбогонун, адамдын иш-аракеттеринин натыйжасы экенин көрсөтөт.
Анализ көрсөткөндөй, костёрлор негизинен нымдуу мезгилдерде күйгүзүлгөн, бул учурда табигый өрттөр сейрек кездешкен. Бул адамдар атайын технологияларды колдонгон болушу мүмкүн деген пикирди күчөтүүдө. Бирок алардын отту өз алдынча күйгүзө алганын же табигый өрттөн алып колдонушканын так айтууга эрте. Ошентсе да, костёрлордун колдонуу жыштыгы от алгачкы адамдардын жашоосунда маанилүү роль ойногонун далилдейт.
Изилдөө байыркы адамдардын жөндөмдөрү жана жашоо образы тууралуу жаңы маалыматтарды берет. Укукташтыруу процессинен өткөндөн кийин изилдөөнүн жыйынтыгы жарыяланмакчы.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, астрономдор дүйнөдөгү эң эски планеталардын кантип пайда болгонуна түшүндүрүштү.