COVID-19 вакцинасын ошол эле колго кайталама берүү иммундук системанын тез жана натыйжалуу жооп кайтаруусун шарттай турганы илимий жактан тастыкталды. Австралиянын Сидней шаарындагы Гарван медициналык изилдөө институту жана Кирби институту жүргүзгөн изилдөөнүн жыйынтыгы келечектеги вакцинация стратегияларын жакшыртууга чоң салым кошо алат.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди SciTechDaily
Изилдөө көрсөткөндөй, вакцинация алгач кайсы колго жасалса, ошол жактагы лимфа түйүндөрүндөгү макрофагдар “эсинде калат” жана кийинки ревакцинация учурунда эс В клеткаларын активдештирүүдө маанилүү ролду ойношот. Бул процесс антигенге каршы жогорку сапаттагы антителолорду тез өндүрүүгө шарт түзөт.
Иммундук реакциянын жергиликтүү өзгөчөлүктөрү
Вакцина организмге киргенде ал лимфа түйүндөрү аркылуу чыпкаланып, иммундук системаны даярдоочу “окуу лагери” катары иштейт. Изилдөөчүлөр мурда эле эс В клеткалары вакцина сайылган жерге жакын жайгашкан лимфа түйүнүндө топтолуп каларын аныкташкан. Бул клеткалар инфекция кайра кайтып келгенде иммундук реакцияны баштоодо негизги ролду ойношот.
Гарван институтундагы заманбап визуализация технологиясы аркылуу жүргүзүлгөн байкоо эс В клеткалары лимфа түйүнүнүн сырткы катмарына өтүп, ошол жерде туруктуу жашаган макрофагдар менен тыгыз байланыш түзөрүн көрсөттү. Кийинки вакцина ошол эле жерге берилгенде, бул макрофагдар антигенди эффективдүү кармап, эс клеткалардын активдешүүсүнө өбөлгө түзөт.
Адамдар менен жүргүзүлгөн клиникалык сыноо
Изилдөөнүн жыйынтыктары лабораториялык жаныбарларда тастыкталгандан кийин, анын адамдагы эффективдүүлүгүн текшерүү үчүн 30 ыктыярчыга клиникалык сыноо жүргүзүлгөн. Изилдөөгө катышкандардын жыйырмасы экинчи дозаны биринчи доза сайылган колуна алышкан, калган он адам — карама-каршы колуна.
Алгачкы колго ревакцинация алган ыктыярчыларда SARS-CoV-2 вирусуна каршы нейтралдаштыруучу антителолор бир жуманын ичинде пайда болгон. Бул антителолор Дельта жана Омикрон варианттарына да натыйжалуу болгон. Төрт жуманын аягында эки топтун антитело деңгээли бирдей болгону менен, алгачкы күндөрдөгү коргонуу пандемия учурунда абдан маанилүү болуп чыгат.
Иммунитетти бекемдөөнүн жөнөкөй жолу
Эгер вакцина бир эле колго берилсе, лимфа түйүнүндөгү “кабардар” иммундук клеткалар кайталанган антигенди ылдамыраак таанып, иммундук жоопту тез баштайт. Бул ыкма менен эрте коргонууга жетишип, вирустун жайылышын жайлатууга жардам берет. Мындай стратегия өзгөчө тез мутацияланып жаткан вирустар үчүн натыйжалуу болуп саналат.
Убакыттын өтүшү менен коргонуу деңгээли кол айырмасына карабастан теңелсе да, вирустун тарашы активдүү болгон учурларда алгачкы жумалардагы айырма чоң мааниге ээ болушу мүмкүн. Ошондуктан, эмдөөдөн өткөн адамдар үчүн кайсы колго вакцина алуу туура экенин билүү маанилүү болуп калат.
Жаңы муундагы вакциналар үчүн мүмкүнчүлүктөр
Макрофагдар менен эс В клеткалардын өз ара иштешүүсүн күчөтүү аркылуу жаңы типтеги вакциналарды иштеп чыгуу мүмкүнчүлүгү пайда болот. Эгер бул механизмди кайталай алсак, вакцинацияны азыраак дозада жүргүзүү мүмкүн болот. Бул вакциналарга болгон глобалдык муктаждыкты канааттандырууга жана логистика көйгөйлөрүн азайтууга жардам берет.
Иммунологиялык изилдөөлөрдүн тереңдеп жатканы менен, иммундук системанын конкреттүү реакциясын кайсы ыкма менен тездетсе болору эми гана түшүнүлө баштады. Бул ачылыш келечектеги эмдөө саясатын түзүүдө жана глобалдык ден соолук коопсуздугунда жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачып берүүдө маанилүү кадам болуп калды.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, балалыктагы кыйынчылыктар мээнин ак затын алсыратат.
