Санариптик доордо, технологиялар жашообуздун ар бир бурчуна кирип жаткан маалда, психикалык ден соолук да жаңыланууга туш болууда. Эми жасалма интеллект (ЖИ) плейлист тандап же кат жазып гана тим болбостон, психотерапия кызматын да сунуш кылууда. ЖИ негизиндеги чат-боттор күн сайын көбөйүүдө: алар ар дайым жеткиликтүү, колдоону сунуш кылат. Бирок ички тынчсызданууларды жана сырларды ушундай ботторго ишенип тапшырууга болобу?
Об этом сообщает «КТРК» со ссылкой на PT
ЖИ-терапевттердин пайда болушу психикалык саламаттык боюнча адистердин жетишсиздигине жооп болуп калды. Айрым өлкөлөрдө 100 000 адамга 10 психиатрдан аз туура келет. Тынчсыздануу, депрессия жана стресстин өсүшү менен жаңы жолдорду табуу зарыл болууда. Чат-боттор арзан же бекер, 24/7 жеткиликтүү болуп, жардамга муктаж адамдарга кол сунат. 2020-жылдагы сурамжылоого ылайык, респонденттердин 63% колдоо үчүн чат-бот колдонууга даяр экенин айтышкан. Бул жалгыз калган адамдар үчүн куткаруучу болушу мүмкүн.
Эмне үчүн виртуалдык терапевттер кеңири колдонулууда
ЖИ-базадагы боттордун эң чоң артыкчылыгы – жеткиликтүүлүк. Алар үчүн жазылуунун, төлөмдүн же жол жүрүүнүн кереги жок. Ар убакта жеткиликтүү болгондуктан, кыйын учурларда адамдар менен баарлашып бере алат. Бул айрыкча психологдор жетишсиз болгон региондор үчүн маанилүү. Изилдөөлөр көрсөткөндөй, бул кызматтар салттуу терапияга караганда көбүрөөк адамдарга жетет.
Конфиденциалдуулук да өзгөчө мааниге ээ. Коомдогу уят сезими көптөрдү психотерапиядан баш тартууга мажбурлайт. Чат-боттор эч кандай баа бербестен, адамга өз оюн эркин билдирүүгө мүмкүнчүлүк берет. Бул адамга жеңилдеп, ички абалын талдоого шарт түзөт.
ЖИ-терапия рыногунун кеңейиши
ЖИ аркылуу психикалык саламаттык рыногу 2027-жылга чейин 5 миллиард доллардан ашат деп күтүлүүдө. 2024-жылга карата 100дөн ашуун платформа иштеп, 2023-жылы дүйнө жүзүндө 10 миллиондой адам колдонуп жатышкан. Колдонуучулардын 75% бул кызматтар жеткиликтүү, арзан жана калыс мамиле кылат дешкен.
Атактуу боттордун бири Woebot 2017-жылы ишке киргизилип, когнитивдик жүрүм-турум терапиясын колдонуп, эки жумадан кийин тынчсыздануу жана депрессияны азайткан. Wysa медитация жана өзүн-өзү багууга көңүл бурат, 3 миллионго жакын адамга жардам берген. Tess реалдуу убакытта эмоцияны байкап, чыдамкайлыкты өстүрөт. Sex Therapy Pro сексуалдык ден соолук боюнча жашыруун жана ылайыкташтырылган колдоо көрсөтөт.
Канткенде пайда зыянга айланат
Бирок бардык чат-боттор бирдей сапатта эмес. Айрымдары жакшы текшерүүдөн өтпөй, туура эмес кеңеш бериши мүмкүн. Алардын жыйынтыгы негизделген маалыматтарга жараша болот, эгерде маалымат сапатсыз болсо, натыйжа да шектүү болот. Ошондой эле, купуялуулук маселеси да бар. Эң терең сырлар ботторго жүктөлөт, эгер коопсуздук начар болсо, бул ишеним бузулушу мүмкүн.
Мындан тышкары, оор психологиялык абалдарда алар жардам бере албайт. 2021-жылдагы изилдөөлөр чат-боттор жеңил же орточо оор учурларда натыйжалуу экенин көрсөтсө, узакка созулган депрессия же травма үчүн жетишсиз экенин далилдеген. Тажрыйбалуу адистердин айтымында, адам менен түз байланыш калыбына келүүдө эң маанилүү роль ойнойт.
ЖИ-психотерапиянын келечеги
ЖИ-терапевттер бардык маселени чече албайт, бирок жеткиликтүүлүктү кеңейтүүдө маанилүү курал болуп саналат. Эгерде илимий негизге, купуялуулукка жана чыныгы муктаждыкка көңүл бурулса, бул технологиялар кеңири таралат. Бул салттуу жардамга кошумча болушу мүмкүн. Эгерде туура колдонулса, бул симбиоз жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачып, психологиялык жардам системасын жакшы жагына өзгөртө алат.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, ИИ биздин ой жүгүртүү жана ой жүгүртүү ыкмасын кантип өзгөртүп жатат.
