АКШлык окумуштуулар жүргүзгөн изилдөөлөр аутизм жана гиперактивдүүлүк менен коштолгон көңүлдүн тартыштыгы синдрому бар балдар бисфенол А сыяктуу уулуу заттарды организмден начар чыгарарын аныктады. Бул химиялык кошулма пластмассалар өндүрүшүндө кеңири колдонулат жана азык-түлүк менен суусундуктарды таңгактоодо кездешет. Изилдөө көрсөткөндөй, мындай балдардын организми бисфенол Аны узак убакытка сактап, уулуу таасиринин тобокелдигин жогорулатат.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Science Alert
Изилдөөгө 149 бала катышкан: аутизм жана СДВГ диагнозу коюлган балдар, ошондой эле нейротиптүү балдар. Окумуштуулар организмдин заара аркылуу уулуу заттардан тазаланыш процессин изилдеп, аутизм жана СДВГ менен жабыркаган балдарда бисфенол Аны чыгаруу 11–17 пайызга азайганын аныкташкан. Бул уулуу заттардын ткандарда узакка кармалышына алып келет. Бисфенол Адан тышкары, башка пластикаторлор да изилденген, бирок алардын таасири анчалык күчтүү болгон эмес.
Окумуштуулар айрым гендердеги мутациялар организмдин уулуу заттардан натыйжалуу арылышына тоскоол болот деп эсептешет. Бул бисфенол А сыяктуу заттар аутизм жана СДВГ менен жабыркаган балдар үчүн олуттуу коркунуч жаратышы мүмкүн экенин түшүндүрөт. Пластикаторлордун, айрыкча, нерв системасына тийгизген таасири келечекте мындан ары изилдениши керек.
Бисфенол А менен аутизм жана СДВГнын өнүгүшүнүн байланышы толук далилдене элек, бирок окумуштуулар мындай изилдөөлөрдүн маанилүүлүгүн баса белгилешүүдө. Пластикаторлор балдардын ден соолугуна олуттуу таасир тийгизип, неврологиялык бузулууларды түшүнүүгө жардам берет.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, күнгөйдөгү күйүктүн себептери боюнча жаңы ачылыштар.
