Кыргызстанда 52 миңден ашуун жаран расмий түрдө жумушсуз катталган, эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлигинин маалыматына ылайык, 2025-жылдын май айынын башында жумушсуздардын саны 52 159 адамга жеткен. Ошол эле учурда өлкөдө 12 411 бош жумуш оруну бар экени катталган. Эмгек рыногунда сунуш менен талаптын ортосунда олуттуу тең салмаксыздык бар экени байкалууда, өзгөчө жумушчу кесиптер багытында.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди 24.kg
Министрликтин маалыматы боюнча, бир бош орунга орточо сегиз талапкер туура келгени менен, жумуш орундарынын 70 пайыздан ашыгы толбой калууда. Бул жумушсуздардын кесиптик даярдыгы менен иш берүүчүлөрдүн талаптарынын дал келбегенин көрсөтөт. Ошондой эле талапкерлердин физикалык эмгекти талап кылган кесиптерге кызыгуусу төмөн экени жана керектүү көндүмдөрдүн жоктугу да чоң тоскоолдук жаратууда.
Жумушка орноштурууга көмөктөшүү борборлору иштеп жатат
Мамлекеттик жумушка орноштуруу кызматтары жарандарга кеңеш берип, аларды акы төлөнүүчү коомдук иштерге багыттап жатышат. Эсептик мезгил ичинде 5 335 адам жумушка орноштурулган. Дагы 3 332 адам коомдук иштерге тартылып, алар айыл аймактарында аймактарды тазалоо, социалдык объектилерди оңдоо, жайыттарды калыбына келтирүү сыяктуу иштерди аткарышууда.
Бул ыкма жумушсуз жарандарды коомго пайдалуу иштерге тартуу менен, айрыкча алыскы айылдарда, алардын убактылуу киреше табуусуна шарт түзүүдө. Иш акы төлөнгөндүктөн, мындай иштер жарандар үчүн туруксуз кырдаалда чыгымдарды жабууга жардам берүүдө. Бул механизм өзгөчө жумушсуздуктун деңгээли жогору болгон аймактарда актуалдуу болууда.
Кесипке даярдоо жана талап кылынган адистиктер
Эмгек министрлиги эмгек рыногунун талабына ылайык кесиптик окуу программаларын ишке ашырып жатат. Анын алкагында 2 817 адам окууга жөнөтүлгөн. Программалар практикалык көндүмдөрдү үйрөтүүгө багытталган жана аларды кыска убакыт ичинде өздөштүрүү мүмкүнчүлүгү бар.
Эң көп талап кылынган адистиктер кызмат көрсөтүү жана тейлөө тармагында: чач тарач, массажист, ашпозчу, компьютер оператору, 1С программасын билген бухгалтер жана айдоочулар. Ошондой эле техникалык багыттагы адистер — электр ширетүүчүлөр, сантехниктер жана аарычылар да суроо-талапка ээ. Бул кесиптер жогорку билимди талап кылбаганы менен, практикалык жөндөмдөрдү талап кылат.
Профориентация борборлору өлкө боюнча иштеп жатат
Мамлекеттин негизги максаттарынын бири — калкты жумушка орношуу жана кесип тандоо мүмкүнчүлүктөрү тууралуу маалымдуулугун жогорулатуу. Кыргызстанда тогуз шаарда жана райондо профориентация борборлору иш алып барууда, алардын катарында Бишкек, Каракол, Ош, Талас, Нарын жана башка аймактар бар. Бул борборлор жарандарга консультация берип, кесип тандап, эмгек рыногунун талаптарына ылайык багыт алууга жардам беришет.
Эсептик мезгил ичинде профориентациялык кеңеш 27 892 жаранга берилген. Борборлор өзгөчө кесипсиз жаштарга жана жумуш издеп жаткан жарандарга багыт көрсөтүшөт. Борбор адистери жарандардын жөндөмүнө жана кызыгуусуна ылайык туура чечим кабыл алышына көмөктөшөт.
Кыргызстандагы эмгек рыногунун кыйынчылыктары жана мүмкүнчүлүктөрү
Мамлекет активдүү чараларды көрүп жатканына карабастан, бир катар көйгөйлөр сакталып калууда. Алардын негизгиси — жумушсуздардын кесиптик даярдыгы менен эмгек рыногунун реалдуу талабына дал келбеши. Ошондой эле аймактардагы жумуш күчүнүн мобилдүүлүгүнүн төмөндүгү да жумушка орношуу мүмкүнчүлүгүн чектеп жатат.
Ошентсе да, кесиптик даярдоо жана коомдук жумуш программалары жарандарды эмгекке тартуу аркылуу социалдык туруктуулукту сактап калууда. Жумушка орноштуруу борборлорунун жана эмгек рыногунун мониторингинин жардамы менен, мамлекет абалды көзөмөлдөп, зарыл болгон учурда чараларды көрүү мүмкүнчүлүгүнө ээ болууда.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, эки элдин акындары ЮНЕСКОнун сахнасында бирикти.
