2025-жылдын январь–май айларында Кыргызстан бюджетине алкоголдук ичимдиктерге салынган акциз салыгынан 1 миллиард 270 миллион сомдон ашык каражат түшкөнү расмий түрдө маалымдалды. Бул көрсөткүч өткөн жылдын ушул эле мезгилине салыштырмалуу дээрлик 4 миллион сомго көп. Жыл башында кирешелер төмөндөгөнү байкалганы менен, май айынын аягына карата туруктуу өсүш катталды.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Kaktus Media
Эң көп каражат водка, сыра жана коньяктан түшкөн. Водка сатуудан 844 миллион сомдон ашык, сырадан 311 миллион сомго жакын, ал эми коньяктан 54 миллион сомдон ашуун акча түшкөн. Бул сандар алкоголдук продукцияга болгон суроо-талаптын туруктуу экенин жана расмий каналдар аркылуу сатылып жаткан ичимдиктерден салык жыйналышын көрсөтөт.
Катуу көзөмөл финансылык натыйжа берди
Бул көрсөткүчтөргө жетишүүгө мыйзамдагы өзгөрүүлөр олуттуу салым кошту. 2023-жылдан бери Кыргызстанда акциз белгиси жок пивону өндүрүүгө жана импорттоого тыюу салынган. Мындай чаралар мыйзамсыз жүгүртүү менен күрөшүүнү күчөтүп, мамлекеттик кирешени көбөйтүүгө өбөлгө түздү.
Ал эми 2022-жылы этил спиртин өндүрүүгө, ташууга жана сатууга 100 пайыз мамлекеттик монополия киргизилген. Бул чаралар да алкоголдук продукцияны тартипке келтирүүгө багытталган. Мунун негизинде мамлекет салык тармагында ачык-айкындуулукка жетишип, көмүскө экономиканы азайтууга умтулууда.
Мамлекеттик реформалар иш жүзүндө натыйжа берип жатат
Акциз кирешелеринин өсүшү – көзөмөлдүн күчөшүнүн түз натыйжасы. Өндүрүүчүлөр менен соодагерлердин мыйзамдуу иштөөсү шартталып, казынага туруктуу киреше келип жатат. Мунун арты менен экономикалык тартип бекемделип, салыктын топтому артты.
Мамлекет алкоголдук продукцияны каттоо, лицензиялоо жана белгилөө системасын ишке ашырууда. Бул аркылуу жасалма товарлардын таралышы чектелип, керектөөчүлөр сапаттуу продукцияга жетишүүдө. Ошондой эле бюджетке түшкөн кирешелердин туруктуулугу камсыздалууда.
Ири киреше алып келген ичимдиктер
Кыргызстанда алкоголдук ичимдиктердин ичинен водка эң көп киреше алып келген товар бойдон калууда. Акциздердин үчтөн экисинен көбү дал ушул ичимдиктен түшөт. Сыра да чектөөлөргө карабастан, экинчи орунда турат.
Коньяктын үлүшү азыраак болгону менен, туруктуу сатылып жатат. Бул ичкиликтин көбүнчө кымбат баалуу сегментке багытталганына байланыштуу болушу мүмкүн. Үч негизги категория мамлекеттик кирешенин негизги булагы катары сакталып турат.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, орусияда «Яндекс» сервистери аркылуу 44 миңден ашуун кыргызстандык эмгектенип жүрөт.
