Жердин магнит талаасы дагы бир жолу басымга кабылды: алдыдагы күндөрү Күндүн активдүүлүгү миллиондогон адамдарга ыңгайсыздык жаратат. Апрель айынын башында атмосферада күчтүү магниттик бороон байкалган, ал алдын ала баалоолор боюнча жакын арада басаңдашы керек. Бирок окумуштуулар эскертишүүдө: тынчтык көпкө созулбайт. Күндүн бетинде жаңы активдүү так пайда болду, ал геомагниттик бузулууларды кайра жаратат. Адистердин божомолуна ылайык, жарылуулар жакын арада кайталанышы мүмкүн.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Meteoagent
Изилдөөчүлөрдүн көңүлүн 4048 индекси бар күн такы бурууда, ал «бета-гамма» деп аталган туруксуз магнит талаасына ээ. Ал өсүү фазасында жана коркунуч жараткан белгилерди көрсөтүп жатат. Spaceweather сайтынын маалыматы боюнча, М-класстагы жарылуулар болуу ыктымалдыгы 55%, ал эми сейрек жана кооптуу Х-жарылуулары — 10%. Мындай көрүнүштөр сезимтал адамдардын ден соолугуна гана эмес, спутниктик байланыштарга жана навигациялык системаларга да таасир этет.
Күндүн графиги жана бороон мүмкүнчүлүгү
Эл аралык Meteoagent метеоаналитикалык платформасынын эсептөөлөрүнө ылайык, 8-апрелде 5 баллдык магниттик бороон катталган. Алдын ала божомолдор боюнча, жакынкы эки күн — 9 жана 10-апрель — Күндүн активдүүлүгү азаят. Бирок 11-апрелден 13-апрелге чейин орточо геомагниттик термелүүлөр — 4 баллга чейин болушу мүмкүн. Мындай деңгээл айрым адамдарда баш ооруу, тынчысыздык же чарчоо жаратышы мүмкүн.
Адистер Күндүн процессинин циклдүү мүнөзүнө да көңүл бурушат. Бир активдүүлүк фазасы аяктагандан кийин дайыма эле жаңысы башталат. 4048 такка байкоо жүргүзүү анын Жердин магнитосферасынын бузулушуна алып келүүчү окуялардын тизмегин жаратат деп көрсөтүүдө. Так божомолдор үчүн NOAA, TESIS жана космостук аба ырайын изилдеген лабораториялардын спутниктен алынган маалыматтары колдонулат.
Магниттик бороонду ким жана кантип сезет
Магниттик бороон ар кимге ар башкача таасир берет. Эң сезимталдар — карылар, жүрөк-кан тамыр оорулары барлар жана метеосезимтал адамдар. Бузулуулар мезгилинде алардын абалы начарлап, басым жогорулап, уйкусуздук же тынчысыздык жаралышы мүмкүн. Ошондой эле магниттик толкундар эмоционалдык фонго таасир этип, чарчоону күчөтөт.
Саламат адамдар да бороондун таасирин сезиши мүмкүн. Айрыкча ачык абада иштегендер, авиацияда жана рулда жүргөндөр үчүн бул маанилүү. Айрымдар тынчсыздануу, баш оору же көңүл топтоо кыйынчылыгына кабылышы мүмкүн. Ошондуктан күн активдүүлүгү жогору болгон күндөрү уйкуну тартипке салуу, суу көп ичүү жана стресстен качуу сунушталат.
Технологияга мүмкүн болгон таасири
Геомагниттик бузулуулар ден соолукка гана эмес, техникаларга да таасир этет. Айрыкча спутниктик байланыш, анын ичинде GPS, радио жана телекоммуникация системалары сезимтал болот. Күчтүү бороон маалында маалымат берүү үзгүлтүккө учурап, сигнал начарлап же навигацияда ката кетиши мүмкүн. Бул пилоттор, деңизчилер жана дрон операторлору үчүн өтө маанилүү.
Күчтүү күн жарылуулары электр тармактарына да таасир этиши мүмкүн. Геомагниттик бороондордон улам кээ бир региондордо жарык өчкөн учурлар катталган. Мындай көрүнүш сейрек болгону менен, Кыргызстанды кошкондо дүйнө жүзүндөгү энергетикалык компаниялар Күндүн активдүүлүгүн тыкыр көзөмөлдөп, мүмкүн болгон өзгөчө кырдаалдарга даяр болушат.
Байкоолор эмнени көрсөтүүдө
Бул аптада абал чыңалуу менен сакталып турат. Күндөн келген спутниктен алынган маалыматтар 4048 такынын жанында туруксуз активдүүлүк уланып жатканын көрсөтөт. Болжолдуу маалыматтар боюнча, жакынкы 24–48 саатта жарылуу болушу мүмкүн, бул жаңы магниттик термелүүлөрдү жаратат. Метеоадистер күн активдүүлүгү графиктеринин жаңыртылышын көзөмөлдөөнү сунушташат.
Активдүүлүк мезгилине даярдык
Геомагниттик бороонго сезимтал адамдар алдын ала чара көрүшү керек. Биринчи кезекте күн активдүүлүгүнүн графиктерине көз салып, жашоо образын тууралоо зарыл. Жогорку бузулуу күндөрүндө физикалык жана интеллектуалдык жүктөмдү чектеп, талаш-тартыштан алыс болуп, эс алууга көңүл буруу сунушталат.
Бороондун таасирин азайтуучу бир нече чара:
- туруктуу уйку жана сергек режимин кармануу;
- таза суу көп ичүү;
- алкогол менен кофеинди азайтуу;
- күндүн эң активдүү сааттарында сыртка чыкпай, таза абада жүрүү;
- байланыш начар болгондо телефону авиарежимге коюу.
Мындай жөнөкөй кадамдар активдүү күндөрү энергияны сактап, өзүн жакшы сезүүгө жардам берет.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, Кыргызстанды магниттик бороон каптады.