Кыргызстанда катталган, бирок отчёттук мезгил ичинде ишмердүүлүк жүргүзбөгөн юридикалык жактар, филиалдар, өкүлчүлүктөр жана жеке ишкерлер Улуттук статистика комитетине отчет тапшыруудан бошотулат. Бул тууралуу мекеменин маалымат кызматы билдирүү таратты. Эми мындай субъекттер отчетту формалдуу түрдө толтуруп тапшыруунун ордуна, жөн гана атайын билдирүү жөнөтүшү жетиштүү болот.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Kaktus Media
Мындай кадам убактылуу токтоп турган же ишмердүүлүгүн жүргүзбөгөн ишкерлер үчүн административдик түйшүктү азайтат. Бирок отчетту тапшыруудан бошотулуу үчүн белгилүү бир эрежелерди так аткаруу зарыл. Башкы талап — статистика органдарына өз убагында ишмердүүлүк жүргүзүлбөгөндүгү тууралуу кабарлоо.
Кимдер билдирүү жөнөтүүгө милдеттүү
Кыргызстандын аймагында катталган бардык компаниялар, алардын филиалдары жана жеке ишкерлер эгерде отчёттук мезгилде иш жүргүзбөсө, статистикалык органга билдирүү жөнөтүүгө милдеттүү. Ишмердүүлүк жүргүзүлбөгөнү тууралуу кабар бербеген субъекттер мыйзам бузган деп эсептелиши мүмкүн.
Бул талап ишкерлердин түрүнө жана ишмердүүлүк тармагына карабай колдонулат. Ишмердүүлүк токтотулган болсо да, расмий түрдө аны билдирүү зарыл. Болбосо, тиешелүү орган отчет тапшырылбаган деп эсептеп, административдик чара көрүшү мүмкүн.
Билдирүүнү кантип жана качан жөнөтүү керек
Билдирүү электрондук форматта жөнөтүлүшү керек. Ар бир субъект өзүнүн катталган аймагындагы райондук же шаардык статистика бөлүмүнө электрондук почта аркылуу билдирүү жөнөтөт. Башка ыкмалар — мисалы, кагаз жүзүндө же мессенджер аркылуу жиберүү — жараксыз деп саналат.
Билдирүү белгиленген отчеттук мөөнөт бүткөнгө чейин жөнөтүлүшү шарт. Кечиктирилген билдирүү отчет берилбеген катары эсептелип, мыйзам бузуу катары кабыл алынышы мүмкүн. Ошондуктан ишмердүүлүк жүргүзүлбөсө да, мөөнөттөрдү так кармануу маанилүү.
Билдирүүдө кандай маалыматтар болушу керек
Жөнөтүлгөн билдирүүдө ишкер же компания тууралуу негизги маалыматтар көрсөтүлүшү керек. Аларга юридикалык аталышы же жеке ишкердин аты-жөнү, ОКПО коду, катталган дареги жана отчеттук мезгил кирет. Бул маалыматтар субъектти так аныктоо үчүн талап кылынат.
Ошондой эле билдирүүдө ишмердүүлүк жүргүзүлбөгөнү ачык жазылышы керек. Мисалы: «отчеттук мезгилде ишмердүүлүк жүргүзүлгөн жок, финансылык-чыгаша иштери болбогон». Документке жетекчи же ыйгарым укуктуу адам кол коюп, күнүн көрсөтүшү зарыл. Бул талаптар аткарылбаса, билдирүү жараксыз болуп калат.
Жаңы тартип ишкерлер үчүн эмне берет
Бул өзгөрүү майда жана орто бизнес үчүн бюрократиялык түйшүктү азайтат. Көптөгөн ишкерлер ар кандай себептер менен убактылуу ишмердүүлүгүн токтотуп турушат. Мурда бул үчүн формалдуу отчет толтуруу талап кылынса, эми бир нече саптан турган билдирүү жетиштүү болот.
Мамлекет үчүн да бул ыкма пайдалуу. Бул статистикалык маалыматтарды ирээтке келтирип, чыныгы активдүү субъекттерди так аныктоого жардам берет. Ошондой эле катталган, бирок иштебеген компаниялардын жалпы отчеттук көрсөткүчтөргө тийгизген таасири кыскартылат.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, депутат эл аралык аренада өлкөнүн аталышын өзгөртүүнү сунуштарды.