Мичиган штатындагы университеттин окумуштуулары сперманын энергия потенциалын жөнгө салуучу молекулалык механизмди аныкташты. SciTechDaily басылмасынындщх маалыматына караганда, бул ачылыш эркектер үчүн гормоналдык эмес контрацепциянын жаңы ыкмаларын иштеп чыгууга жана тукумсуздукту дарылоого жол ачат, жазат InoZpress. Изилдөө көрсөткөндөй, сперматозоиддер “уйкудагы” абалдан активдүү фазасына өтүп, глюкозаны негизги энергия булагы катары пайдаланышат.
Изилдөөнүн жетекчиси Мелани Балбахтын айтымында, сперма — бир гана максатка, уруктандырууга багытталган өзгөчө клетка. Окумуштуулар глюкозанын сперма ичиндеги кыймыл жолун изилдеп, энергиянын кескин көбөйүшүн камсыз кылган негизги ферменттерди аныкташкан. Бул маалыматтар метаболизм аркылуу иштеген, гормоналдык өзгөрүүлөргө тийгизбеген коопсуз контрацепциялык ыкмаларды иштеп чыгууга шарт түзөт.
Сперманын энергиясын “жандандыруучу” молекулалык механизм
Окумуштуулар сперманын пассивдүү абалдан активдүү абалга өтүү учурун биринчи жолу так аныкташты. Эякуляцияга чейин клеткалар жай кыймылдайт, бирок аялдын репродуктивдик системасына түшкөндөн кийин алардын активдүүлүгү кескин жогорулайт. Бул процесс клетканын мембранасынын өзгөрүшү жана кыймылдын ылдамдашы менен коштолот.
Анын негизги ролу альдолаза деп аталган ферментке тиешелүү. Ал глюкозаны энергияга айлантат жана клеткадагы химиялык реакциялардын ылдамдыгын жөнгө салат. Изилдөөдө бул процесс жол кыймылына салыштырылып, ферменттер “жол көзөмөлдөөчү” катары сүрөттөлгөн. Эгер бул системага кийлигишсе болот, анда сперманын энергия активдүүлүгүн убактылуу токтотуп, уруктандыруу жөндөмүн басаңдатууга мүмкүн.
Контрацепциянын жаңы багыты жана анын артыкчылыктары
Учурдагы эркек контрацепциясынын көпчүлүк түрлөрү гормоналдык принципке негизделген, бирок алар көп учурда терс таасирлерди жаратат жана дароо натыйжа бербейт. Жаңы изилдөөдө сунушталган ыкма тескерисинче — сперманын энергиясын жөнгө салган ферменттерди убактылуу бөгөттөө аркылуу ишке ашат жана бул организмге зыян келтирбейт.
Мындай ыкма “талабы боюнча контрацепцияны” камсыз кылат — таасири убактылуу жана тескери болот. Окумуштуулардын баалоосу боюнча, дүйнөдөгү кош бойлуулуктардын болжол менен 50% пландалбаган, ал эми эркектер үчүн коопсуз контрацепциялык варианттын пайда болушу үй-бүлөлүк пландоодо жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат.
Тукумсуздукту дарылоодогу жаңы мүмкүнчүлүктөр
Сперманын энергия алмашуусун изилдөө тукумсуздуктун себептерин аныктоодо да маанилүү. Изилдөө көрсөткөндөй, ферменттик тең салмактын бузулушу сперманын кыймылын жайлатат жана уруктандыруу мүмкүнчүлүгүн төмөндөтөт.
Мичиган университетинин илимий тобу мындан ары бул процесстер адамдын организминде кантип жүрөрүн терең изилдөөнү пландаштырууда. Бул жаңы диагностикалык ыкмаларды иштеп чыгууга жана репродуктивдик функциянын бузулууларын дарылоону жакшыртууга өбөлгө түзөт.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, кадимки жана диеталык газдалган суусундуктар боор ооруларынын коркунучун жогорулатары аныкталган.
