Жакында жүргүзүлгөн изилдөөлөр Испаниядагы Мальтравьесо үңкүрүндөгү белгилүү колдун издери бул аймакка алгачкы заманбап адамдар келээрден көп убакыт мурда жаралганын тастыктады. Окумуштуулар уран-торий ыкмасын колдонуп, айрым сүрөттөрдүн жашы 66 миң жылдан ашык экенин аныкташты. Бул алардын авторлору неандертальдар болгонун айгинелейт, анткени алар Homo sapiens келгенге чейин эле бул жерде жашаган.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди IFLScience
Бул издер табигый пигменттерди, мисалы, марганец рудасы жана гематитти колдонуу менен жасалган. Үңкүрдүн дубалдарындагы сүрөттөр жарык кирбеген жерлерде жайгашкан, бул алардын жөн гана кооздук үчүн жасалгандыгын күмөндүү кылат. Изилдөөчүлөр бул сүрөттөрдүн ритуалдык же символикалык мааниси болушу мүмкүн деп болжолдошот, бирок алардын так түшүндүрмөсү азырынча белгисиз.
Кээ бир издер жок дегенде алты миң жыл мурун жасалган, бул заманбап адамдардын кийинчерээк сүрөттөрдү жаратууга катышканын көрсөтүшү мүмкүн. Бирок, табылгалардын көпчүлүгү бул аймакта неандертальдар гана жашаган мезгилге таандык. Изилдөөчүлөр бул сүрөттөрдү дал ушул неандертальдар жараткан деп эсептешет.
Бул ачылыш неандертальдар жөнүндө мурдагы көз карашты өзгөртүп, аларды заманбап адамга караганда төмөн өнүккөн деп эсептөөгө негиз калтырбайт. Эми биз алардын технологиялык гана эмес, эстетикалык жөндөмдөргө ээ экенин көрүп жатабыз.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, Иса пайгамбардын чыныгы келбети тууралуу илимий ачылыштар.