Июнь айынын башында Күндөн чыккан чоң короналдык масса Жердин магнит талаасына тийип, геомагниттик бороонду жаратты. Эл аралык обсерваториялардын маалыматына ылайык, 3-июнда бул бороон күчүнө жетет жана анын таасири Кыргызстанга да жетиши мүмкүн. Адамдарга ден соолугуна, техниканын иштешине жана жалпы жыргалчылыгына көңүл буруу сунушталат.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Spaceweather
Прогноз боюнча, бороондун деңгээли орточо — NOAA шкаласы боюнча 5 баллга чейин жетиши мүмкүн. Бул деңгээл өтө кооптуу эмес, бирок жетиштүү таасирдүү. Заряддалган бөлүкчөлөрдүн таасири радио байланышта жана GPS системаларында үзгүлтүктөрдү жаратышы мүмкүн. Өзгөчө метеоалсыздар жана өнөкөт оорулары бар адамдар этият болуулары керек.
Магниттик бороон деген эмне жана ал эмнеге маанилүү
Магниттик бороон — Күндөгү жарылуулардан кийин пайда болгон кубулуш. Бул учурда Күндөн чыккан заряддалган бөлүкчөлөр Жердин магнит талаасы менен кагылышып, геомагниттик өзгөрүүлөрдү жаратат. Бул өзгөрүүлөр кадимки көзгө көрүнбөйт, бирок адамдын ден соолугуна жана техниканын иштешине таасир этет.
Кыргызстан орточо географиялык кеңдикте жайгашкандыгына карабастан, магниттик бороондордун таасиринен сыртта калбайт. Мурдагы жылдары да мындай күндөрдө байланыш системаларында жана техникаларда көйгөйлөр катталган. Ошондуктан алдын ала маалыматтарды билип, күндү туура пландаштыруу маанилүү.
Бороондун ден соолукка тийгизген таасири
Магниттик бороондор учурунда көпчүлүк адамдар ден соолугунун начарлашын байкашат. Кээде толук дени сак адамдар да таасирин сезиши мүмкүн. Айрыкча, карылар, кош бойлуулар, балдар жана жүрөк-кан тамыр оорулары барлар көбүрөөк жабыркашат.
Көп кездешүүчү белгилер:
- Баш ооруу, мойун жана самындын оорушу
- Кан басымдын өзгөрүшү
- Шалдайып чарчоо
- Ачуулануу же коркуу сезими
- Уйкунун бузулушу
Сунуштар:
- Денени ашыкча чарчатпоого аракет кылуу
- Көп суюктук ичүү
- Тынчтыкта болууга аракет кылуу
- Майлуу тамактан жана кофеден алыс болуу
- Зарыл болсо дарыгер жазып берген дарыларды ичүү
Техникаларга жана байланыш системаларына болгон таасир
Магниттик бороон учурунда кээ бир техникалардын иштешинде мүчүлүштүктөр болушу мүмкүн. Айрыкча GPS жана спутник аркылуу иштеген жабдыктарда көйгөйлөр жаралат. Бул айдоочуларга, учкучтарга жана байланыш кызматкерлерине кыйынчылык жаратышы мүмкүн.
Күтүлгөн үзгүлтүктөр:
- GPS сигналдарынын так эместиги
- Радио жана уюлдук байланыштагы тоскоолдуктар
- Банкоматтардын жана POS-терминалдардын иштешиндеги мүчүлүштүктөр
- Электр тармактарындагы кыска мөөнөттүү көйгөйлөр
Мындай учурларда техникаларды ашыкча жүктөбөөгө жана зарыл болбосо, колдонбоого аракет кылуу зарыл. Ошондой эле онлайн операцияларды жана чоң көлөмдөгү төлөмдөрдү башка күнгө калтырган оң.
Геомагниттик активдүүлүк учурунда эмне кылуу керек
Магниттик бороондор учурунда ден соолукка жана техникаларга зыянды азайтуу үчүн жөнөкөй эрежелерди сактоо жетиштүү. Бул эрежелер күндү жеңилирээк өткөрүүгө жана организмди ашыкча жүктөөдөн сактоого жардам берет.
Сунуш кылынат:
- Өзүңүздү угуңуз жана дене берген сигналдарга көңүл буруңуз
- Бүгүнкү күндү жеңил иш-аракеттер менен өткөрүңүз
- Гаджеттерди колдонуу убактысын чектеңиз
- Унаа айдап жатканда этият болуңуз
- Эгер мүмкүн болсо — маанилүү иштерди башка күнгө жылдырыңыз
Ошондой эле, тоолуу аймактарда жашагандар үчүн магниттик бороондор күчтүүрөөк болушу мүмкүн, анткени бийиктикте аба суюураак жана организм сезимтал болуп калат.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, июнь айынын башында магниттик бороолор.