Жасалма интеллект (ЖИ) бүгүн экономика, коопсуздук жана санарип экосистемаларынын өнүгүү багыттарын аныктоочу күчкө айланды. Ири мамлекеттер ЖИге миллиардаган инвестицияларды багыттап жаткан шартта, технологиялык прогрессти эл аралык жөнгө салуу механизмдери менен шайкеш алып баруу зарылчылыгы жаралууда. Болбосо, ЖИнин өсүшү теңсиздиктен тартып, демократиялык институттардын кыйрашына чейинки глобалдык коркунучтарды жаратышы мүмкүн.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди The Conversation
Кытай, АКШ, Европа Биримдиги жана Улуу Британия ЖИге ар башкача мамиле кылууда. Европа этикалык жөнгө салууга, АКШ коопсуздук менен инновациянын ортосундагы тең салмакка, ал эми Кытай ылдамдыкка жана масштабдуулукка артыкчылык берүүдө. Бул стратегиялардын ар түрдүүлүгү стандарттардын айырмалануусуна жана геосаясий атаандаштыкка алып келүүдө.
Эмне үчүн ЖИ бийликтин ачкычы болуп калды
ЖИ жөн гана технологиялык жетишкендик эмес, глобалдык таасир этүүнүн куралына айланды. Ал экономикалык өсүштү тездетип, рынокторду өзгөртүп, жаңы бизнес-моделдерди жаратып жатат. Өлкөлөр саламаттык сактоо, коргонуу, финансы жана өнөр жай сыяктуу стратегиялык тармактарда үстөмдүк кылууну көздөшүүдө.
Бирок технологиялык өнүгүү бирдей болбой жатат. ЖИге болгон инвестициялар, негизинен, бай рынокторду көздөй багытталган. Натыйжада, калктын аярлуу катмары бул трансформациядан четте калууда. Бул санариптик теңсиздиктин жаңы формасын жана социалдык бөлүнүүнүн коркунучун жаратат.
Чектөөсүз технологиялар: көзөмөлдүн жетишсиздиги
ЖИнин кеңири колдонулушу көзөмөлгө алынбаган коркунучтардын өсүшүнө себеп болууда. Бейөкмөт көзөмөл системалары жеке жашоого коркунуч жаратып, дипфейк технологиялары коомдук пикирди бурмалоо үчүн колдонулууда. Эл аралык жалпы эрежелер жок болгон шартта, мындай колдонмолор мамлекеттик институттарга болгон ишенимди солгундатып, демократиялык системаларды кризиске учурата алат.
Ар кайсы өлкөлөрдүн жөнгө салуу органдары алигиче координацияланган түрдө иш алып бара элек. ЕС ЖИни жөнгө салуунун алгачкы мыйзам долбоорун сунуштады, АКШ экспорттук көзөмөлдү күчөтүүдө, Кытай ЖИ-контентти белгилөө эрежелерин киргизди. Бирок глобалдык механизм болмоюнча, бул аракеттер фрагментардуу бойдон кала берет.
Ким ЖИнин келечегин аныктайт
Глобалдык ЖИ жарышы «оюн эрежелерин» түзгөн тараптын үстөмдүгүн камсыз кылуу үчүн жүрүп жатат. Бул тармактагы лидерлер автоматташтырылган системалардын кандай иштээрин, ким алдыңкы технологияларга жетерин жана кайсы коомдор артыкчылык аларын аныктай алышат. Бул бир гана экономикага эмес, коомдук баалуулуктарга да таасир этет.
G7, OECD жана БУУ сыяктуу эл аралык уюмдар ЖИни жөнгө салуунун принциптерин иштеп чыгууда. Бирок бул демилгелер азырынча ыктыярдуу мүнөздө жана милдеттүү күчкө ээ эмес. Климат же киберкоопсуздук жаатындагы эл аралык келишимдерге окшош милдеттүү нормаларды түзүү зарыл.
Макулдашылган келечекке жол
Технологиялык белгисиздиктен чыгуу жолу — бул жоопкерчиликти жана инновацияны айкалыштырган глобалдык ЖИ башкаруу системасын түзүү. Мындай модель коркунучтарды классификациялоону, кооптуу колдонмолорго тыюу салууну, алгоритмдердин ачыктыгын жана коомдун бардык катмарларынын кызыкчылыктарын эске алууну камтышы керек. Бул үчүн улуттук өкмөттөрдөн тартып, эл аралык уюмдарга чейинки макулдашылган аракеттер талап кылынат.
ЖИни адилет жана натыйжалуу жөнгө салуу — бул санариптик дүйнөнүн архитектурасын аныктай турган чакырык. Коллективдүү эрк жана стратегиялык диалог шартында гана ЖИ жаратуучу күчкө айланып, глобалдык кризистердин себеби болуудан алыс болот.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, Google’дун 53 кубиттик кванттык компьютерин 1 432 GPU жардамы менен кантип симуляциялашты.