Заманбап дүйнөдө социалдык байланыштар алсырап, коомдук ажырымдар күчөп жатат, бул шартта «таандыктык» түшүнүгү чоң мааниге ээ болууда. Бирок саясий талкууларда ал күтүүсүздөн сынга кабылып, кээ бир кыймылдар жана расмий өкүлдөр бул сөздү расмий колдонмодон чыгарып салууга аракет кылышууда. Бирок адамдын байланыш түзүүгө болгон табигый муктаждыгын жокко чыгарууга болобу? Анткени ар дайым адамдар үй-бүлө, достук чөйрө же улуттук жамаат сыяктуу өздөрүнүн чөйрөсүн издеп келишкен. Биздин табиятыбызда бар нерсени кантип четке кагууга болот?
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Psychology Today
Улуу Британияда жүргүзүлгөн акыркы изилдөөлөр көрсөткөндөй, өлкө тургундарынын дээрлик үчтөн бири дайыма жалгыздык сезимин башынан өткөрүшөт, ал эми сурамжылоого катышкандардын 10% жакын досу жок экенин айтышкан. АКШда да жагдай жакшы эмес: акыркы жыйырма жыл ичинде адамдардын жеке жолугушуулары 30% азайган, ал эми өспүрүмдөр арасында бул көрсөткүч 45% түзгөн. Ошол эле учурда мамлекеттик институттарга, маалымат каражаттарына жана саламаттык сактоо тутумуна болгон ишеним төмөндөп жатат. Таандыктык сезими жоголгондо, коомдук биримдиктин ордуна өз ара түшүнүшпөгөн, сүйлөшө албаган топтор калыптанат.
Мунун эң чоң парадоксу – саясий лидерлер дал ушул сезимди өз пайдасына колдонушат. Мисалы, «Make America Great Again» урааны өткөн мезгилге кайтуу идеясына негизделип, ошол кезде адамдар чогуу болгон, бир максатты көздөгөн деп ойлогонго түрткү берет. Бирок коомдук илимдердин эксперттери бул – жөн гана ностальгиялык элес экенин белгилешет. Чындыгында, ал учурларда да коомчулук бөлүнүп-жарылган жана дискриминация күчтүү болгон. Маселени чече турган нерсе – өткөндү кайтаруу эмес, жаңы, инклюзивдүү коомду түзүү.
Эгер бул маселе боюнча саясий айырмачылыктарды четке таштасак, бир жөнөкөй чындык ачылат: таандык болуу сезими бардык адамдар үчүн маанилүү, алардын көз караштарына карабастан. Бул кандайдыр бир саясий идеяга эмес, дем алуу же тамактануу сыяктуу эле, ар бир адамга керектүү табигый муктаждыкка негизделген. Качан адамдар өздөрүн чоң бир нерсенин бөлүгү катары сезишсе, алар көбүрөөк ишенимдүү болуп, коомдук жашоого активдүү аралашат. Ошондуктан «таандыктык» деген сөздү колдонууга тыюу салуу – саясий кадам гана эмес, миллиондогон адамдардын психикалык саламаттыгына коркунуч туудурган аракет.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, белгисиздикке карай тайманбас кадам.
