Кыргызстанда сүттүн майлуулугуна жараша анын сатып алуу баасын аныктоо боюнча жаңы система киргизилди. Бул демилге Суу ресурстары, айыл чарба жана кайра иштетүү өнөр жай министрлиги тарабынан ишке ашырылып, быйылкы жылдан тартып өлкөнүн бардык аймактарында колдонулууда. Максаты — дыйкандардын кызыкчылыктарын коргоо жана сүт азыктарына адилеттүү баа коюу.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди 24.kg
Мекеменин маалыматына ылайык, жыл сайын апрель-июнь айларында сүттүн сатып алуу баасынын сезондук төмөндөшү байкалат, бул айыл чарба өндүрүүчүлөрүнүн кирешесине терс таасир тийгизет. Майлуулук деңгээлине жараша дифференцияланган тарифтердин киргизилиши бул төмөндөөнү чынчыл баалоо аркылуу толтурууга мүмкүнчүлүк берет. Башкы критерий катары сүттүн майлуулугу эсепке алынат жана продукция кабыл алынып жатканда такталат.
Баа коюунун жаңы ыкмасы
Жаңы эрежелерге ылайык, сүттүн баасы атайын таблица аркылуу эсептелет, ал майлуулук деңгээлине жараша өзгөрүп турат. Эгер сүттүн майлуулугу 4 пайыздан жогору болсо, сатып алуу баасы 1 литрге 40 сомдон жогору болот. Эгер майлуулук 3,5 пайыз болсо — баа 36дан 39 сомго чейин өзгөрөт. Ал эми 3 пайыздык майлуулукта литри 31 сомду түзөт.
Мындай система дыйкандардын сапаттуу сүт өндүрүүгө кеткен чыгымдарын так эсептөөгө шарт түзөт. Баалар Антимонополиялык кызмат тарабынан региондук өзгөчөлүктөрдү, тоюттардын наркын, орточо эмгек акыны жана сомдун курсуна жараша бекитилет. Бул баа саясатын ачык жана көзөмөлдөнүүчү кылат.
Текшерүү жана талаштарды чечүү механизми
Өндүрүүчүлөр менен заводдордун ортосунда майлуулук деңгээли боюнча пикир келишпестиктер жаралса, тараптар ветеринардык лабораторияларга кайрыла алышат. Анализдин негизинде ишкана сүттү тиешелүү тариф менен кабыл алууга милдеттүү, бул спекуляция жана негизсиз баш тартуу мүмкүнчүлүгүн азайтат.
Продукцияны кабыл алуу эрежелерин бузуу же бекитилген таблицаны колдонбоо кайра иштетүүчү ишканалар үчүн жоопкерчилик жаратат. Министрлик жана жергиликтүү бийлик органдары нормалардын сакталышын көзөмөлдөөгө жана калкка түшүндүрүү иштерин жүргүзүүгө милдеттүү.
Бардык этаптарда ачыктык
Ар бир кайра иштетүүчү ишкана тарифтик таблицаны көрүнүктүү жерге жайгаштырууга милдеттүү, ошондуктан сүт өндүрүүчүлөр учурдагы баалар менен алдын ала тааныш боло алышат. Бул талап чоң сүт заводдоруна да, жеке чарбалар менен иштеген чакан кооперативдерге да тиешелүү.
Министрлик дыйкандарды маалымдоо кампаниясынын алкагында райондук администрациялар жана сүт жеткирүүчүлөр менен жолугушууларды өткөрүп жатат. Максат — базардагы бардык катышуучуларга, айрыкча баа өзгөрүүлөрүнө сезимтал болгон майда өндүрүүчүлөргө, жаңы төлөө системасы жөнүндө маалымат жеткирүү.
Сүт тармагындагы улуттук стратегия
Сүттүн майлуулугуна жараша төлөм системасы агроөнөр жай комплексин реформалоо боюнча кеңири программанын бир бөлүгү болуп саналат. Бийлик бул тажрыйба чийки заттын сапатын жогорулатат, өндүрүүчүлөр менен ишканалардын ортосунда ишенимди бекемдейт жана тармактын туруктуу өнүгүшүнө шарт түзөт деп үмүттөнөт.
Дифференцияланган төлөө ыкмасы туруктуу сатуу каналдарын түзүүгө, айыл жергесинде социалдык чыңалууну төмөндөтүүгө жана мал чарбасын модернизациялоого көмөктөшөт. Ошентип, сүттү майлуулугуна жараша сатып алуу системасы өлкөнүн азык-түлүк коопсуздугу жаатындагы мамлекеттик саясатынын куралына айланууда.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, чет элдик номерлери бар унааларды легалдаштыруу баасы эки эсе төмөндөшү мүмкүн.
