Социалдык тармактарда жаңы тренд тарады — «кортизол коктейлдери» деп аталган суусундуктар. Адатта алар апельсин ширесинен, кокос суусунан жана туздан жасалып, кээде магний же калий кошулат. Колдоочулар мындай аралашма стрессти азайтып, энергияны калыбына келтирип, «адреналдык чарчоого» жардам берет деп ишендиришет.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Science Alert
Бирок мындай коктейль чынында эле гормоналдык тең салмакка таасир этеби деген суроо ачык бойдон калууда. Кортизол — бул жөн гана «стресс гормону» эмес, ал зат алмашууну, кандагы глюкозанын деңгээлин жана иммундук системаны жөнгө салуучу маанилүү элемент. Анын деңгээли сутканын ичинде өзгөрүп турат: таңкысааттарда эң жогору болуп, кечинде төмөндөйт жана уйкуну камсыздайт.
Кортизол эмне үчүн маанилүү
Кортизолду бөйрөк үстү бездери өндүрүп, мээ көзөмөлдөйт. Ал стресс учурунда энергияны мобилизациялап, кан басымды кармап жана сезгенүүнү азайтып турат. Анын аркасында адам тез реакция кылып, сергек жана топтолгон абалда боло алат.
Бирок жогорку кортизол дайыма зыяндуу деген түшүнүк туура эмес. Гормондун жетишсиздиги да чарчоо, алсыздык жана салмак көйгөйлөрүнө алып келет. Узакка созулган стресс айрым учурда деңгээлди көтөрсө, кээде тескерисинче, төмөндөтүп жибериши мүмкүн. Ошондуктан универсалдуу «рецепттер» ишенимдүү эмес.
Напитктин курамы жана айтылган пайдасы
Классикалык рецепт апельсин ширесин, кокос суусун жана аз өлчөмдө тузду камтыйт. Апельсинден алынган С витамини бөйрөк үстү бездеринин ишин колдоого жардам берет. Кокос суусунун курамындагы калий жүрөк-кан тамыр системасы үчүн маанилүү. Магний порошогу болсо энергияны толуктоочу кошумча катары колдонулат.
Бирок бул ингредиенттердин кортизол деңгээлине түз таасири далилденген эмес. Калий жана магний организм үчүн пайдалуу болгону менен гормоналдык фонду өзгөртпөйт. Ал эми туз тескерисинче кортизолду көтөрүп, жүрөккө жана кан басымга кошумча күч келтириши мүмкүн.
Ден соолукка болгон коркунучтары
Коктейлдин курамындагы кант көп: апельсин ширеси менен кокос суусу күнүмдүк норманын үчтөн бирин түзөт. Бул диабети бар адамдар үчүн өзгөчө кооптуу. Туздун өлчөмү да күнүмдүк чектен төрттөн бирине жетет, бул кан басымы жогору адамдарга зыян алып келиши мүмкүн.
Мындан тышкары, калийдин жогорку көлөмү жүрөк оорулары, диабет же бөйрөк жетишсиздиги бар адамдарга коркунуч туудурат. Ошондуктан «пайдалуу» деп сунушталган мындай суусундук айрымдары үчүн тескерисинче зыяндуу болушу ыктымал.
Кортизолду тең салмакта кармоонун жолдору
Кортизолду жөнгө салуунун эң жакшы жолу — стрессти азайтуу. Илимий изилдөөлөр көрсөткөндөй, медитация, эс алуу көнүгүүлөрү жана аң-сезимди машыктыруу эң натыйжалуу ыкмалардан болуп эсептелет. Мындан тышкары, спорт, чыгармачылык иштер жана социалдык байланыштар да гормоналдык абалды жакшыртат.
Күндүн ичинде кыска тыныгуулар да пайда алып келет: дем алуу көнүгүүлөрү, сейилдөө же жөн гана достор менен сүйлөшүү кортизолду тең салмакта кармап турат. Ал эми шире менен туз кошулган коктейлдин ордуна жемиш жана жаңгак жеген пайдалуураак — организм витаминдерди жана минералдарды алат, бирок ашыкча кант менен тузсуз.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, искусстволук таттандыргыч ракты дарылоо натыйжалуулугун төмөндөтүшү мүмкүн, деп эскертет изилдөө.
