Эл арасында эзелтен бери каралдылар жерге жакын айланып учуп жүрсө, жакында жамгыр жаайт деп ишенишкен. Бул ишеним муундан муунга өтүп, азыркыга чейин жаратылышты байкоо боюнча эң белгилүү ишенимдердин бири болуп саналат. Бирок бул ишеним кайдан келип чыккан жана илимий жактан канчалык негиздүү?
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди КТРК
Приметанын келип чыгышы
Эзелтеден бери адамдар жаныбарлардын жана канаттуулардын жүрүм-турумун байкап, аба ырайын алдын ала айтууга аракет кылышкан. Көпчүлүк убактысын абада өткөргөн караалдар атмосферадагы өзгөрүүлөрдүн көрсөткүчү катары эсептелген. Түрдүү доорлордо бул примета ар кандайча түшүндүрүлгөн. Айыл жергесинде караалдарды жылуулуктун жана мол түшүмдүн жарчысы, ошондой эле үй-бүлөлүк бакыттын символу катары көрүшкөн.
Элдик ишеним боюнча бул канаттуулар жаратылыш рухтары менен байланыштуу болуп, алдыдагы өзгөрүүлөрдү алдын ала сезе алышат. Эгер алар асманда бийик учса – аба ырайы жакшы болот. Ал эми төмөн учса – жамгыр жакындап келе жатат.
Илимий түшүндүрмө
Заманбап окумуштуулар бул ишенимдин негиздүү экенин тастыкташат. Жамгырдын алдында аба нымдуу болуп, атмосфералык басым төмөндөйт. Ушул шартта караалдардын азыгы болгон курт-кумурскалар бийик көтөрүлө албай, жерге жакыныраак жүрө баштайт. Ошондуктан, караалдар да аларды ээрчип, учуу бийиктигин төмөндөтүшөт.
Бул көрүнүш жалгыз караалдарда гана эмес, карлыгачтарда жана башка курт-кумурска менен азыктанган канаттууларда да байкалат. Ошондуктан, эгер караалдардын төмөн учканын көрсөңүз, жакынкы сааттарда жамгыр жаашы мүмкүн.
Караалдарга байланышкан элдик ишенимдер
Бул приметадан тышкары, караалдарга байланыштуу башка элдик ишенимдер да бар:
- Эгер караалдар жазында эрте кайтып келсе – жай жылуу болот.
- Эгер алар үйдүн чатырына уя курсак – бул үйгө бакыт жана береке келет.
- Эгер караалдар тынчы жок учуп, катуу чыйылдаса – катуу шамал же күн күркүрөгөн жамгыр жакындап келе жатат.
Караалдар – ийгилик менен коргоонун символу
Караалдар көптөгөн маданияттарда бакыт алып келген канаттуулар катары эсептелген. Алардын үйдүн чатырында уя курушу жаман күчтөрдөн коргоону билдирген, ал эми алардын жазында келиши ийгиликтүү жылдын белгиси болгон. Эл арасында караалдын уясын бузуу – жаман жышаан, ал эми аларга кам көрүү – жакшылыктын белгиси деп эсептелген.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, кара мышык түшкө кирсе эмнени билдирет.
