Ашваганда деп аталган байыркы чөп аюрведалык медицинанын ажырагыс бөлүгү катары миңдеген жылдар бою колдонулуп келет жана азыр социалдык тармактарда ден соолукка тийгизген таасири үчүн кеңири жайылууда. Меган Маркл, Гвинет Пэлтроу жана Дженнифер Энистон сыяктуу белгилүү адамдар стрессти басаңдатуу үчүн бул чөптү колдонушканы маалым. Бирок, илимий маалыматтар ашваганданы колдонуунун белгилүү бир тобокелдиктери бар экенин да эскертет.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди Science Alert
Ашваганда адаптоген катары белгилүү, бул анын организмди биологиялык, физикалык же химиялык стресске туруктуу кылууга жардам бере аларын билдирет. Жүргүзүлгөн илимий изилдөөлөр бул чөп кортизол сыяктуу стресс гормондорунун деңгээлин жөнгө салуу аркылуу стрессти жана тынчсызданууну азайтат деген жыйынтыкка келишкен. Мындан тышкары, ашваганда уйку сапатын жакшыртуу мүмкүнчүлүгүнө ээ, бул анын латынча аталышындагы «сомнифера» («уйку алып келүүчү») сөзү менен да белгиленген.
Ашваганданын мүмкүн болгон пайдалары
Жакынкы убакта ашваганда физикалык күч-кубатты жогорулатууга жардам берет деген пикирлер пайда болду. Кээ бир изилдөөлөр бул чөп булчуң массасын жана күчүн көбөйтүүгө, машыгуу учурунда кычкылтек колдонуу жөндөмүн жакшыртууга мүмкүнчүлүк түзөөрүн көрсөтүүдө.
Мындан тышкары, ашваганда эркектерде тестостерондун деңгээлин көтөрүүгө жана сперманын саны менен кыймылдуулугун жакшыртууга жардам берет деген далилдер бар. Бул анын денедеги жыныстык гормондорду өндүрүүгө катышкан дегидроэпиандростерон (DHEA) гормонуна таасири менен байланыштуу болушу мүмкүн. Бирок, простата рагы бар эркектер үчүн ашваганданы колдонуудан оолак болуу сунушталат.
Ашваганданын когнитивдик функцияларга таасири
Кичине масштабдуу изилдөөлөр ашваганданы колдонуу эс тутумду жана көңүл топтоону жакшыртууга жардам бере аларын көрсөттү. Бул чөп денедеги клеткаларга зыян келтирген эркин радикалдар деп аталган зыяндуу молекулаларды азайтуучу антиоксиданттык касиетке ээ болушу мүмкүн. Ошондой эле ашваганданын COVID-19 дан кийин калган чарчоо жана эс тутум көйгөйлөрүн дарылоодо натыйжалуу болушу мүмкүн экендигин изилдеген клиникалык сыноолор жүрүп жатат, бирок азырынча ишенимдүү далилдер жок.
Ашваганда витанолиддер сыяктуу активдүү заттарга бай, алар организмде глюкозанын сиңишине жардам берип, кандагы канттын деңгээлин төмөндөтүүгө шарт түзүшү мүмкүн. Бирок бул жаатта дагы ири масштабдагы изилдөөлөр керек.
Ашваганда колдонууда мүмкүн болгон терс таасирлер
Ашваганда кыска мөөнөттүү колдонууда коопсуз деп эсептелгени менен, узак мөөнөттүү коопсуздугу али толук изилдене элек. Көпчүлүк изилдөөлөр үч айга чейинки колдонууну гана камтыйт. Эң кеңири тараган терс таасирлерге ашказандын бузулушу жана кусууга жакын абал кирет.
Ашваганда иммундук системаны стимулдаштырышы мүмкүн, бул аутоиммундук оорулары бар адамдар үчүн кооптуу болушу мүмкүн. Мындан тышкары, ал кээ бир дары-дармектер менен, өзгөчө иммунитетти басаңдатуучу жана калкан без гормондоруна таасир этүүчү препараттар менен өз ара аракеттениши мүмкүн. Калкан безинин гормондорунун деңгээлин жогорулатып, дарылар менен ашыкча доза берилишине алып келүү коркунучу бар.
Ашваганданын колдонулушуна кимдер этият болушу керек
Бөйрөк же боор оорулары бар адамдар ашваганданы колдонууда өзгөчө этият болушу керек, анткени боордун ишинин оор бузулушу тууралуу сейрек учурлар катталган. Ошондой эле кош бойлуу жана эмчектеги баланы эмизген аялдарга ашваганданы колдонуу сунушталбайт, анткени ал боюн түшүрүү коркунучу менен байланышкан болушу мүмкүн.
Ашваганда стрессти азайтууга, уйкуну жакшыртууга жана энергияны көбөйтүүгө жардам бере алаары шексиз. Бирок аны колдонууда тобокелдиктерди да эске алуу керек. Ошондуктан, ашваганданы колдонууга киришүүдөн мурда, өзгөчө ден соолук маселелери болсо же башка дарыларды колдонуп жатсаңыз, дарыгерге кайрылуу зарыл.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, жөнөкөй көз тести психикалык ооруларды аныктоого жардам бере алат.