Криптовалюта рыногу өзгөрүп жатат жана бул контексте децентрализацияланган биржаларда (DEX) ликвиддүүлүктү түзүү боюнча жаңы көз караштар пайда болууда. Алардын бири EVM-совместимдүү блокчейндер үчүн кыска мөөнөттүү ликвиддүүлүк пулдарын түзүү идеясы. Бул пулдар рыноктогу сунуш менен суроо-талаптын арасындагы дисбалансты азайтууга жана волатильдүүлүктү, баанын манипуляцияларын төмөндөтүүгө жардам берет.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди HackerNoon
Ликвиддүүлүк пулдарынын технологиясы практикада чектөөлөргө ээ экенин көрсөттү. Мисалы, мем-токендер жана башка туруксуз активдер менен иштөөдө классикалык ликвиддүүлүк механизмдери ар дайым баанын туруктуулугун камсыз кылбайт. Мындай шарттарда узак мөөнөттүү позициялар үчүн ликвиддүүлүктү камсыз кылуу менен катар, кыска позициялар үчүн өзгөчө пул түзүү маанилүү болуп калат, ал ушул учурдагы рыночтук тобокелдиктерди минималдаштырууга жана рыноктун ачык-айкындыгын жакшыртууга жардам берет.
Азыркы ликвиддүүлүк моделдеринин көйгөйлөрү
Азыркы учурда көптөгөн ликвиддүүлүк пулдары нөлдүк сумма принципи боюнча иштейт. Бул деген сөз, сатып алуучулар менен сатучулардын ортосундагы баланс, адатта, каршы позициялардын эсебинен сакталат. Бирок DEX’те ликвиддүүлүк колдонулганда жана контр-заказдарсыз сатуу мүмкүн болгон учурда, суроо-талап менен сунуштун арасындагы баланс бузулушу мүмкүн, бул баанын туруктуулугунан ашкан өзгөрүүлөргө алып келет. Мисалы, мем-токен же башка активдер суроо-талаптын кескин төмөндөшүнө учураганда, алардын баасы ылдый түшүп кетиши мүмкүн, бул «көрпөнү тартуу» деген көрүнүшкө алып келет — ликвиддүүлүктүн ачык түрдө жок болушу.
Кыска позициялар үчүн пул түзүү идеясын мен Terra Luna сыяктуу алгоритмдик стейблкойндарды изилдеп жатканда таптым. Ушул долбоордун иши боюнча кыскача түшүндүрмө берели: UST баасы бир доллардан төмөн түшкөн учурда, Debase алгоритми ишке кирип, трейдерлерге 1 UST’ди 1 LUNA’га алмаштырууга мүмкүнчүлүк берген. Бул процессте UST өрттөлүп, жаңы LUNA чыгарылган. Бирок мындай модель «өлүм спиралы» деген көйгөйгө кабылды, анткени ички камсыздоо системасы ийгиликсиз болуп чыкты. Ал эми DAI сыяктуу долбоорлор экзогендик (тышкы) камсыздоону колдонгондуктан, ETH 50% арзандаган күндө да, жүйөлүү интервенциялар аркылуу базар стабилдештирилген.
Кыска мөөнөттүү ликвиддүүлүк пулу кандайча иштейт?
Негизги идея — эки ликвиддүүлүк пулун түзүү: узак жана кыска позициялар үчүн. Кыска позициялар трейдерлерге баалардын төмөндөөсүнөн пайда табууга мүмкүнчүлүк берет, ошол эле учурда узак мөөнөттүү инвесторлор үчүн ликвиддүүлүктү камсыз кылууга жардам берет. Бул эки пул бири-биринен көз каранды болбошу керек, бирок ошол эле учурда рыноктогу тең салмактуулукту сактоого жардам берет. Баалардын кескин өзгөрүүлөрү пайда болгондо, узак пул өзгөргөн учурда, кыска пулдун катышуусунан рынокту тең салмактуулукка келтирүү үчүн ребалансировка алгоритми ишке кириши мүмкүн.
Бул ыкма бир нече сценарийди мүмкүн кылат. Мисалы, эгерде кыска позициялар боюнча суроо-талап сунуштан ашса, рынок ликвиддүүлүктү кыска пулдан көбөйтүп жөнгө салат. Сунуштун ашыкчасы болсо, анын ордуна табигый рыноктук процесстер иштейт. Баалардын туруктуулугу чоң өзгөрүүлөргө дуушар болгондо, ребалансировка алгоритми бааларды тууралап, системаны манипуляциядан коргойт.
Блокчейнде техникалык ишке ашыруу
Мындай механизмди ишке ашыруу үчүн смарт-контракттарды иштеп чыгуу зарыл, алар ликвиддүүлүк пулдарынын ортосундагы өз ара аракеттенүүнү камсыздайт. Негизги тапшырма — кыска позициялар менен иштеген контрактты түзүү, Chainlink’тин оракулдары аркылуу активдердин бааларын көзөмөлдөө жана автоматтык ликвидация функциясын ишке киргизүү.
OpenZeppelin’дин контракттарынын колдонулушу коопсуздукту камсыз кылат, ал эми Chainlink’ке интеграция баалардын актуалдуулугун камсыздайт. Мындан тышкары, позциялардын абалына көз салуу жана манипуляцияларды болтурбоо үчүн жүргүзүлчү көзөмөл жүйөсү дагы маанилүү.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, ден соолукту коргоодо жасалма интеллекттин мүмкүнчүлүктөрү жана чектөөлөрү.
