Жакында жарыяланган илимий изилдөө Лос-Анжелестеги кара жана латына тектүү аялдар үчүн олуттуу саламаттык коркунучун ачты. Күндөлүк колдонулган самын, шампунь, крем жана макияж сыяктуу гигиеналык каражаттарда формальдегид бөлүп чыгарган консерванттар бар экени аныкталды. Бул кошулмалардын адамдын ден соолугуна тийгизген зыяны өтө чоң, анткени формальдегид эл аралык деңгээлде рак жараткан химиялык зат катары таанылган.
Бул тууралуу «InoZpress» шилтеме берүү менен билдирди SciTechDaily
Изилдөөгө катышкан аялдардын жарымынан көбү формальдегид камтылган каражаттарды күн сайын колдонорун билдиришкен. Бул көрүнүш АКШдагы косметикалык продукцияларга карата талаптардын жетишсиздигин көрсөтүп турат жана мындай заттарга айрыкча азчылыкты түзгөн коомдордун көп туш болушу ден соолукта теңсиздикти жаратат.
Коркунуч жашырылган кайсы каражаттарда болот?
Изилдөө Silent Spring Institute тарабынан жүргүзүлүп, 70 аял катышкан. Алар 5–7 күн аралыгында колдонгон бардык каражаттарын атайын тиркеме аркылуу каттап турушкан. Фото тартылган этикеткалардагы курамдар оптикалык технологиянын жардамы менен анализделген. Жалпысынан 1100дөн ашуун продукт текшерилип, алардын курамынан формальдегид жана аны бөлүп чыгарган бир нече кошулмалар табылган.
DMDM гидантоин эң көп кездешкен консервант катары катталган. Аны териге арналган каражаттардын 47%, ал эми чач каражаттарынын 58% камтыган. Илимпоздор муну менен эле токтоп калбай, формальдегид бөлүп чыгарган башка заттар да болушу мүмкүн экенин белгилешет, анткени өндүрүүчүлөр кээде курамындагы мындай заттарды башкачараак ат менен жашырышат.
Эмне үчүн бул заттар косметикада колдонулат?
Формальдегид жана аны бөлүп чыгарган консерванттар косметикалык продукциянын узак сакталышын камсыз кылуу үчүн колдонулат. Бул заттар бактериялардын өсүшүн токтотуп, каражаттардын курамын узак убакытка сактап турат. Бирок, алар териге тийгенден кийин организмге сиңип, убакыт өткөн сайын жыйналат. Мындай туруктуу тийишүү рак оорусунун коркунучун жогорулатат.
Көптөгөн өндүрүүчүлөр бул кошулмаларды атайын аттар менен жашырып коюшат. Курамында формальдегид деген сөз болбогону менен, алар аны бөлүп чыгарууга жөндөмдүү. Бул каражаттарды күн сайын колдонгондор үчүн бул чоң кооптуу жагдай жаралат.
Коркунуч кайсы топко көбүрөөк тиешелүү?
Изилдөө көрсөткөндөй, эң чоң тобокелчилик кара жана латына тектүү аялдарда. Алар коомдогу стандарттарга жооп берүү үчүн ар кандай кремдер, чач каражаттары жана парфюмерияны көп колдонушат. Айрыкча чачты түздөөчү каражаттар жана майлуу кремдер формальдегид бөлүп чыгарган заттарга бай келет.
Көптөгөн аялдар формальдегид дегенди укканда кооптонушу мүмкүн, бирок курамында аны бөлүп чыгарган кошулмаларды тааныбайт. Ошондуктан, бул маселеге мамлекет тарабынан катуу көзөмөл керек. Адамдар химик болбой эле, өз ден соолугуна зыян келтирбеген каражаттарды тандай алышы керек.
Өзүңдү кантип коргоого болот?
Эксперттердин айтуусунда, эң биринчи кадам — курамында DMDM гидантоин жана башка формальдегид бөлүп чыгарган заттар бар каражаттардан баш тартуу. Бул үчүн Silent Spring уюму иштеп чыккан Detox Me аттуу тиркеме пайдалуу болушу мүмкүн, ал коопсуз альтернатива табууга жардам берет. Ошондой эле этикеткаларды окуу көнүмүшкө айланышы керек.
Мындан сырткары, керектөөчүлөр мыйзам чыгаруу органдарына кайрылып, мындай заттарга тыюу салууну талап кыла алышат. Европанын айрым өлкөлөрүндө жана АКШнын бир нече штатында мындай заттар буга чейин эле тыюу салынган. 2023-жылы АКШнын Азык-түлүк жана дары-дармек башкармалыгы (FDA) чач түздөөчү каражаттарда формальдегидге тыюу салуу сунушун киргизген, бирок ал дагы мыйзам күчүнө кире элек.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, кофе аялдар үчүн ден соолукта каруу курагына жетүүнүн сыры болушу мүмкүн.
