АКШнын Улуттук океан жана атмосфера администрациясынын (NOAA) маалыматына ылайык, Кыргызстанда 11–12-октябрда магниттик талаанын жогорку активдүүлүгү күтүлүүдө. Геомагниттик индекстин эң жогорку деңгээли К5ке жетип, бул күндөрү Күндүн плазмалык жарылууларынан чыккан заряддалган бөлүкчөлөр Жердин магнитосферасына тийип, байланыш системаларынын ишине жана адамдардын абалына таасир этиши мүмкүн, жазат InoZpress.
Бул деңгээлдеги магниттик өзгөрүүлөр техникага да, адамдын организминине да таасир этет. Өзгөчө жүрөк-кан тамыр оорулары, нерв системасынын оорулары бар адамдар жана аба ырайынын өзгөрүшүнө сезимтал жарандар абалынын оорлошуусун байкашы мүмкүн. Ушул күндөрү ашыкча чарчоодон жана стресстен сактануу, ден соолукка көңүл буруу сунушталат.
Күн активдүүлүгүнүн күчөшү качан болот
NOAAнын маалыматы боюнча, магниттик активдүүлүктүн биринчи толкуну 11-октябрдын кечинде башталып, 12-октябрдын эртең мененки сааттарына чейин уланат. Бул учурда Күндөн чыккан заряддалган бөлүкчөлөр Жердин магнитосферасына кирип, анын туруктуулугун бузат. Экинчи күчтүү толкун 12-октябрдын түшүндө байкалышы мүмкүн, анда индекс К5 деңгээлине чейин көтөрүлөт.
Мындай өзгөрүүлөр Күндөгү короналдык массалык жарылуулар менен байланыштуу. Илимпоздор белгилегендей, күз айларында магниттик талаа өзгөчө туруксуз болот. Кыргызстан сыяктуу тоолуу аймактарда атмосферанын жука болушу магниттик агымдардын таасирин күчөтүп, эл арасында баш ооруу жана чарчоо сыяктуу белгилерди пайда кылышы мүмкүн.
Магниттик бороон адамдын организминине кандай таасир этет
Магниттик бороон маалында адамдар көбүнчө баш ооруну, кан басымдын өзгөрүшүн, уйкусуроону жана көңүлдүн чөгүшүн сезишет. Бул абал кан айлануу системасындагы өзгөрүүлөр жана кислороддун жетишсиздиги менен түшүндүрүлөт.
Дарыгерлер магниттик активдүүлүк күчөгөн күндөрү төмөнкү эрежелерди сактоону сунушташат:
- стресс жана чыр-чатактан алыс болуңуз;
- кофе жана алкоголду азайтыңыз;
- көбүрөөк суу жана чөп чай ичүү сунушталат;
- түз күн нурунан качып, таза абада сейилдөө пайдалуу;
- дарыгер жазып берген дары-дармектерди өз убагында кабыл алыңыз.
Мындан тышкары, уйкунун жетишсиздиги жана экран алдында көп убакыт өткөрүү нерв системасына кошумча жүк жаратат, ошондуктан эс алуу маанилүү.
Техника жана байланыш системаларына тийгизген таасири
NOAA эскертет: К5 деңгээлинен жогору болгон учурларда GPS-навигация, спутниктик телекөрсөтүү жана радиобайланыш убактылуу үзгүлтүккө учурашы мүмкүн. Мындан тышкары, интернет ылдамдыгынын төмөндөшү жана байланыш сигналдарынын бузулушу ыктымал.
Кыргызстандын тургундарына бул күндөрү электр жабдууларын түйүндөрдөн ажыратуу жана заряддоочу түзмөктөрдү карабай коюу сунушталат. Автоунаа айдоочулар үчүн GPS так эместигин эске алуу маанилүү, ал эми авиакомпаниялар бул маалда маршруттарын өзгөртүп, приборлорго күн радиациясынын таасирин азайтууга аракет кылышат.
Магниттик бороон маалында ден соолукту сактоо чаралары
Дарыгерлердин айтымында, жөнөкөй гигиеналык жана физиологиялык эрежелерди сактоо ден соолукту коргоого жардам берет:
- эртең менен контрасттык душ алуу;
- калий жана магнийге бай мөмө-жемиштерди көбүрөөк колдонуу;
- жеңил дене көнүгүүлөрүн жасоо жана терең дем алуу;
- физикалык жана эмоционалдык жүктөмдү азайтуу.
Бул кеңештер организмдин магниттик өзгөрүүлөргө болгон туруктуулугун жогорулатып, жалпы абалды турукташтырууга жардам берет.
Биз буга чейин жазганыбызды эскертебиз, 40 жаштан кийин пресс үчүн планкадан да жакшы 12 мүнөттүк тик көнүгүү.
